Yapılarda Yüzey Hazırlığı ve Önemi
Yapılarda yapılan kaplama işlemlerinde, sağlam bir uygulama elde etmek için uygulama öncesi kesinlikle bir yüzey hazırlığının yapılması gerekmektedir. Yapılacak olan kaplama işlemi, ister zemin kaplama, isterse su yalıtımı olsun, bu işlemler tek bir seferde değil katmanlar halinde yapılmaktadır. Özetle kaplama işlemleri genellikle aşağıdaki basamaklardan oluşur.
1. Yüzey hazırlığı - Astar
2. Seramik yapıştırıcısı/ 1. kat zemin kaplama/ 1. kat su yalıtımı
3. Seramik/ 2. kat zemin kaplama/ 2. kat su yalıtımı
Yüzey hazırlığında kullanılan astarlar, TS EN 1504-2 standardına göre üç sınıfta yer almaktadır.
Hidrofobik Emprenye Uygulaması
Su itici yüzey elde etmek için betona uygulanan işlemdir. Bu işlemle gözenekler ve kılcal boşluklar iç kısmından kaplanır, ancak doldurulmaz. Uygulama sonunda beton yüzeyinde ince tabaka oluşmaz ve yüzey görünümünde çok az değişiklik oluşur veya hiç değişiklik oluşmaz.(Şekil 1)
Not: Silanlar veya siloksanlar gibi aktif bileşenler bu tür malzemeye örnek oluşturabilir.
Emprenye Uygulaması
Yüzey gözenekliliğini azaltmak ve yüzeyi güçlendirmek için betona uygulanan işlem. Bu işlemle, gözenekler ve kapiler boşluklar kısmen veya tamamen doldurulur. (Şekil 2)
Not 1: Bu işlem sonucunda, beton yüzeyde genellikle kesintili ve ince bir tabaka oluşur.
Not 2: Kullanılan bağlayıcı malzemeler, organik polimerler olabilir.
Kaplama
Kesintisiz (sürekli) koruyucu tabaka elde etmek için beton yüzeyine yapılan uygulama.
Not 1: Kalınlık tipik olarak 0,1 mm ile 5,0 mm arasındadır. Özel uygulamalar 5 mm’den fazla kalınlık gerektirebilir.
Not 2: Bağlayıcılar, organik polimerler, dolgu maddesi olarak çimento ile karıştırılmış organik polimerler veya polimer dispersiyon ile modifiye edilen hidrolik çimento gibi malzemeler olabilir.
Üstüne yapılacak olan uygulamanın çeşidine göre, ana zemine uygulanması gereken astar çeşidi farklılık göstermektedir. Ayrıca astarın uygulanacağı yüzeye göre de astar seçimi önem kazanır. Bu iki unsur, kullanılmak istenen astar çeşidini ayrı ayrı olarak veya birlikte etkileyebilir. Ara katman olarak kullanılacak olan astarın, üstüne gelecek olan katman ile uyumlu olması, üst üste yapılacak olan katmanların sağlam bir zemine tutturulması açısından çok önemlidir. Astar üzerine gelecek olan uygulamanın cinsine göre(seramik kaplama, su yalıtımı(çimento, akrilik, çimento-akrilik), epoksi kaplama, poliüretan kaplama vb.) kullanılacak olan astar da akrilik, epoksi veya poliüretan esaslı olmalıdır.
Sonuç olarak; yüzey koruma sistemi, oluşan veya ileride oluşabilecek hasar (bozulma) nedenlerinin değerlendirilmesi esas alınarak ve koruma ve tamirle ilgili olarak verilen uygun prensipler ve yöntemler göz önünde tutularak seçilmelidir. Mamul ve sistemlerin seçiminde uygulanan süreç özetle aşağıdaki şekilde açıklanabilir:
a) Yüzeyin etkilendiği gerilmeler, kusurlar ve hasarlar değerlendirilir, bunlar sınıflandırılır ve nedenleri belirlenir.
b) (a) bendinde belirtilen değerlendirme esas alınarak, beton yapının korunma ve tamir “prensibi/prensipleri” seçilmelidir.
c) “Prensip/prensipler” belirlendikten sonra, bir veya birkaç prensibin uygulanmasına elverişli “yöntem” (hidrofobik emprenye uygulaması, emprenye uygulaması ve kaplama) seçilmelidir.
d) Belirli kullanım amacı için gerekli olması hâlinde, kullanılacak mamuller ve sistemlerin daha başka karakteristikleri de teşhise dayalı olarak seçilebilir.
KAYNAKÇA:
TS EN 1504-2: Beton Yapıların Korunması ve Tamiri İçin Mamuller ve Sistemler - Tarifler, Gerekler, Kalite Kontrol ve Uygunluk Değerlendirmesi - Bölüm 2: Beton İçin Yüzey Koruma Sistemleri
